استئوآرتریت (Osteoarthritis) یا آرتروز Arthrose به معنی سایش غضروف مفصلی می باشد. سایش غضروف مفصلی ، بیماری پیشرونده تخریب غضروف مفصلی است که از سنین چهل سال به بالا به طور معمول شروع می شود.
البته استثنائاتی نیز وجود دارد و در افرادی که استفاده نامناسبی از مفاصل دارند یا شروع لیگامانی و مشکلات ژنتیکی کنار این قضایا مانند انحراف پا دارند ، ممکن است آرتروز از سنین پایین تری شروع شود.
آرتروز زانو چیست؟
مراحل آرتروز
در کل آرتروز زانو از چهار مرحله تشکیل شده است ، که سیر پیشرونده آن از ۱ تا ۴ می باشد.
در مرحله اول درد مختصر در زانو و تغییرات رادیولوژی و گرافیکی مشاهده نمی‌شود.
در مرحله دوم ، شدت درد بیشتر شده و کاهش فاصله مفصلی و مشکلاتی از این قبیل که در گریدهای بعدی است در این قسمت دیده نمی شود.
گرید یک و دو را کاملاً می توان به صورت کانسرواتیو درمان نمود که این درمان به صورت ورزش هایی که به بیمار داده می شود و یک سری داروها و فیزیوتراپی می باشد.
در گرید ۳ و ۴ قضیه جدی‌تر می شود و باید جلوی آن را تا آنجایی که می شود به عنوان پروفیلاکسی گرفت تا پیشرفت نکرده و به مرحله تعویض مفصل زانو نرسد.
در این مرحله به بیمار توصیه می شود که سبک زندگی خود را تغییر داده و کارهایی مانند از پله پایین رفتن ، چهار زانو یا دو زانو نشستن ، استفاده از دستشویی ایرانی ( سرویس بهداشتی فرنگی ، در اصل ایرانی است که به اشتباه به فرنگی شهرت یافته است ) و کارهایی که به طور کلی در آن زمان انجام داده است را تغییر دهد و با تقویت عضلات کوادری سپس (Quadriceps) چهار سر زانو باعث شود که فاصله مفصلی کاهش پیدا کند.
در گرید ۳ و ۴ در ۹۰ درصد موارد کاهش سطح و فاصله مفصلی مشاهده می شود، در ۸۵ درصد موارد استئوفیت یا زائده های استخوانی و در ۳۰ درصد موارد کیست های مینیسک مشاهده می شود در اواخر گرید ۳ یا ۴ بحث جراحی پیش می آید که کاملاً بستگی به سن بیمار دارد.
اگر انحراف شدید باشد می توان با رفع دفورمیتی و انحرافی که بیمار دارد در سنین پایین تر، جلوی آرتروز را گرفت و جراحی را دو مرحله ای نمود.
ابتدا انحرافی که به سمت مدیال زانو ایجاد شده است را رفع نموده و در مرحله بعد تعویض مفصل زانو را در سنین بالاتر انجام داد.
در کل سعی می شود سن مریض بالای پنجاه و هفت تا پنجاه و هشت سال باشد تا به خاطر محدودیت عمر مفاصل مصنوعی که حدودا ۲۰ الی ۲۵ سال سن تقریبی تداوم آنها است و بسته به نحوه استفاده از مفصل مصنوعی توسط بیمار دارد بتوان حداکثر استفاده را از مفصل نمود و تا سنین بالاتر مجبور به ریویژن شود یا همان مفصل را تا آخر عمر استفاده کند.
علل ابتلا به آرتروز زانو
در حقیقت این بیماری منجر به اتمام فعالیت یک مفصل یا غضروف می شود . از جمله عواملی که به مسیر سلامت فرد را به سوی آرتروز زانو منحرف می کند می توان به :
- روماتیسم
- رژیم غذایی نامناسب
- شکستگی استخوان
- پوکی استخوان
- سبک زندگی نامناسب
- سقوط از ارتفاع
- شرایط محیطی ناسازگار
- مصرف دارو های قوی و نامناسب
- پیروی از برنامه ورزشی نادرست
- و …
درمان آرتروز از واقعیت تا شایعه
در بحث آرتروز یا درد مفاصل خصوصاً درد زانو ،به به دلیل گستردگی این درد در سنین بالا ، درمان ها ، راه کارها ، داروهای مختلف و روش های زیادی وجود دارد و یک درد شایع در بین بیماران می باشد و در کنار جنبه درمانی بیماری هم ممکن است بعضی روش ها صرفاً اقتصادی و برای کسب درآمد باشد .
ببینید : درمان آرتروز از واقعیت تا شایعه
آگهی مختلفی را می بینیم درمان قطعی فلان و …
هیچگاه وقتی که غضروف مفصل زانو تخریب می شود این غضروف برگشت پذیر نیست . ما فقط می توانیم به صورت پروفیلاکسی کاری کنیم که بیمار دیرتر در پروسه سنی دچار آرتروز شود ، اما وقتی که آرتروز ایجاد شد این مشکل قابل رفع نمی باشد و بدن غضروف مفصل زانو را اگر هم نگوییم اصلاً ، به سختی ترمیم می کند . درمان دارویی ، درمان گیاهی و درمان های متناوبی مثل اوزون و چیزهای دیگری که توصیه می شود ، عملا یا درمانی نمی باشند و فقط جنبه تسکین درد را دارد که ممکن است با یک درد بیشتر یا آسیب بیشتر باز گردد و یا اگر جنبه کاهش درد را نداشته باشد حالت پلاسیبو (دارونما) و حالت تلقینی داشته باشد که این دارو ممکن است که باعث بهبود غضروف مفصل زانو و بهبود آرتروز شود .
در کل هنگامی که آرتروز ایجاد می‌شود بیشتر سعی ما در جلوگیری از پیشرفت آن می باشد . یعنی در کلمه DJD یا degenerative joint disease کلمه پیشرونده جزء اصلی آرتروز در اسم آرتروز هم بیان می شود و ما باید جلوی آن پیشروندگیش را بگیریم که غضروف مفصل اگر قرار بر تخریب بیشتر است در زمان های طولانی تر باشد .
همیشه یک نیم نگاه هم به مسکن ها و درمان های ضد التهابی داریم که فشار و درد و مشکلات متعاقب آن را از بیمار کم کنیم .
متخصص مربوط به بیماری ، ارتوپد است و قطعاً کسی می باشد که در زمینه ی مفاصل کار می کند و در کنار دردهایی که ممکن است ریشه سیستمیک داشته باشد ، بیماری های مختلفی مانند گوت ، نقرس ، مشکلات کمبود مواد معدنی یا چیزهای دیگری باشد که ما به همکاران دیگری ارجاع می‌دهیم و یا در حیطه وظایف آنها باشد . معمولاً آرتروز یا تخریب مفاصل در حیطه رشته ارتوپدی قرار می‌گیرد و از صفر تا صد درمان ، جلوگیری از پیشرفت آن و حتی درجات بالاتر اقدامات جراحی یا اقداماتی مانند تزریق اینویزیوتر حساب می شود باید توسط جراح و ارتوپد متبحر انجام شود.
مسائلی مانند مشکلات روماتیسمی مشکلات دیگری است که ما به همکاران رشته های دیگر ارجاع می دهیم که احاطه و اکسپرتیشن بیشتری نسبت به آن مشکلات دارند.
پس تبلیغاتی که خارج از سیستم پزشکی در خصوص داروها و راهکارهای زانو انجام می شود به دلیل ماهیت بیماری پیشرونده مفصل زانو و آن بیماری مفصلی که قابل ترمیم نیست ، اگر اغواکننده ، اغفال کننده و بیش از حدی است که معجزه آسا نامیده می شود کاملاً کذب بوده و صرفا جهت کلاهبرداری و مقاصد اقتصادی در این زمینه خواهد بود .