کفش های پاشنه بلند به عنوان یکی از نمادهای زیبایی و مد در دنیای امروز شناخته می‌شوند، اما آگاهی از عوارض آن‌ها برای سلامت پا و بدن بسیار حائز اهمیت است. استفاده مداوم از این نوع کفش‌ها می‌تواند منجر به مشکلاتی نظیر دردهای مزمن پا، تغییر شکل انگشتان، و حتی آسیب به زانو و کمر شود.
بنابراین، شناخت عوارض و محدودیت‌های استفاده از کفش‌های پاشنه بلند به افراد کمک می‌کند تا انتخاب‌های بهتری در زمینه پوشش خود داشته باشند و از سلامت خود محافظت کنند.
عوارض کفش پاشنه بلند
۱. فشار بیش از حد بر پا
پوشیدن کفش پاشنه بلند باعث می‌شود وزن بدن به طور غیرطبیعی به جلوی پا منتقل شود. این موضوع منجر به فشار مضاعف بر پنجه پا و انگشتان می‌شود. در طولانی مدت، این فشار می‌تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:
– انحراف شست پا : در این عارضه، شست پا به سمت سایر انگشتان منحرف شده و باعث تشکیل برجستگی استخوانی در کنار پا می‌شود.
– تاول و پینه: به دلیل تماس مداوم پا با کفش نامناسب.
– فشردگی انگشتان: استفاده از کفش‌های نوک تیز و پاشنه بلند سبب تغییر فرم طبیعی انگشتان و ایجاد درد می‌شود.
۲. تأثیر منفی بر ستون فقرات و کمردرد
یکی از اثرات مخرب کفش پاشنه بلند، ایجاد تغییر در وضعیت طبیعی ستون فقرات است. برای حفظ تعادل در کفش های پاشنه‌دار، بدن به طور غیرطبیعی به جلو متمایل می‌شود که این امر فشار زیادی بر کمر و ستون فقرات وارد می‌کند.
عوارض ناشی از این وضعیت شامل موارد زیر است:
– افزایش قوس کمر: استفاده طولانی از کفش پاشنه بلند باعث می‌شود قوس کمر (لوردوز) افزایش یافته و کمر دردهای مزمن ایجاد شود.
– فشار بر دیسک‌های بین مهره‌ای: تغییر وضعیت بدن موجب افزایش فشار بر دیسک‌های کمر و احتمال ابتلا به فتق دیسک می‌شود.
بر اساس مقاله‌ای در مجله تحقیقات ارتوپدی، بیش از 70 درصد زنانی که کفش پاشنه بلند به طور مداوم استفاده می‌کنند، از کمردردهای مزمن رنج می‌برند.
۳. تأثیر بر عضلات ساق پا و تاندون آشیل
پاشنه بلند باعث کوتاه شدن عضلات ساق پا و تاندون آشیل می‌شود. به مرور زمان، این کوتاه‌شدگی می‌تواند عوارض زیر را ایجاد کند:
– گرفتگی عضلات ساق پا: پوشیدن کفش پاشنه بلند به مدت طولانی، سبب ایجاد گرفتگی و درد عضلانی در ساق پا می‌شود.
– التهاب تاندون آشیل: این تاندون نقش مهمی در حرکت پا دارد و فشار مداوم بر آن می‌تواند باعث التهاب و درد شود.
– خشکی عضلات: استفاده طولانی‌مدت از کفش‌های پاشنه‌دار انعطاف‌پذیری عضلات پا را کاهش می‌دهد.
۴. خطر ابتلا به آرتروز زانو
پوشیدن کفش پاشنه بلند، فشار مضاعفی بر مفاصل زانو وارد می‌کند. این فشار باعث افزایش احتمال ساییدگی غضروف مفصلی و ابتلا به آرتروز می‌شود.
در تحقیقی که توسط انجمن ارتوپدی آمریکا انجام شد، مشخص شد که کفش‌های پاشنه بلند میزان فشار وارده بر مفصل زانو را تا 26 درصد افزایش می‌دهند. این امر می‌تواند به تخریب تدریجی غضروف زانو و بروز آرتروز منجر شود.
۵. مشکلات تعادل و خطر سقوط
کفش‌های پاشنه بلند باعث کاهش تعادل بدن می‌شوند، زیرا مرکز ثقل بدن تغییر کرده و فرد برای حفظ تعادل دچار مشکل می‌شود. این امر خطر زمین خوردن و آسیب‌دیدگی را به شدت افزایش می‌دهد. برخی از آسیب‌های ناشی از سقوط عبارتند از:
پیچ‌خوردگی مچ پا – شکستگی استخوان‌های پا و آسیب به رباط‌ها و تاندون‌های پا
۶. اثرات منفی بر گردش خون
کفش‌های تنگ و پاشنه بلند می‌توانند به رگ‌های پا فشار آورده و مانع از جریان خون طبیعی شوند. این مسئله خطر ابتلا به واریس را افزایش می‌دهد. واریس به دلیل فشار مداوم بر رگ‌های پا ایجاد شده و ممکن است موجب درد و تورم شود.
۷. اثرات جانبی در دوران بارداری
استفاده از کفش پاشنه بلند در دوران بارداری، خطرات مضاعفی به همراه دارد:
– افزایش فشار بر کمر و لگن ، کاهش تعادل و افزایش خطر سقوط و تشدید دردهای کمری ناشی از تغییرات بارداری را می توان ذکر کرد .
پزشکان توصیه می‌کنند زنان باردار از کفش‌های مناسب و طبی برای کاهش فشار و افزایش ایمنی استفاده کنند.
راهکارهایی برای کاهش عوارض کفش پاشنه بلند
اگر به هر دلیلی نمی توانید از کفش‌های پاشنه بلند صرف‌نظر کنید، می‌توانید با رعایت نکات زیر عوارض آن را کاهش دهید:
1. استفاده از پاشنه کوتاه‌تر (کمتر از ۳ سانتی‌متر): پاشنه‌های کوتاه فشار کمتری به پا و کمر وارد می‌کنند.
2. استفاده از کفی‌های طبی: کفی‌های مناسب می‌توانند فشار وارده به پا را کاهش دهند.
3. پوشیدن کفش مناسب: کفش‌هایی با پنجه پهن و پاشنه طبی انتخاب کنید.
4. استراحت دادن به پاها: در طول روز، زمانی را به استراحت پاها اختصاص دهید.
5. ورزش و کشش عضلات: انجام تمرینات کششی برای ساق پا و کف پا می‌تواند به حفظ انعطاف‌پذیری عضلات کمک کند.
استفاده از کفش‌های پاشنه بلند اگرچه می‌تواند به زیبایی ظاهری افراد بیفزاید، اما در طولانی‌مدت اثرات منفی جدی بر سلامت پاها، کمر و ستون فقرات خواهد داشت. با توجه به شواهد علمی و توصیه پزشکان، کاهش مدت زمان استفاده از این کفش‌ها و جایگزینی آن با کفش‌های طبی، گامی موثر برای حفظ سلامت بدن است.
منابع
1. Mayo Clinic – High Heels and Foot Problems
2. American Orthopaedic Association – Effects of High Heels on Body Posture
3. Journal of Orthopaedic Research, 2020
4. National Institute of Arthritis and Musculoskeletal Diseases