قوز یا کیفوز چیست؟ علت،علائم و درمان
زمانی که شما به یک ستون فقرات نرمال ار پشت نگاه می کنید، آن را صاف و در مرکز لگن می بینید. اما زمانی که از کنار به ستون فقرات نگاه می کنید انحنای طبیعی در ستون فقرات به سمت جلو مشاهده می شود که برای حفظ تعادل و تحمل وزن ضروری است. به این انحنا قوز کمر یا Kyphosis گفته می شود.
میزان این انحنا به طور طبیعی بین 20 تا 40 درجه می باشد که با اندازه گیری زاویه بین مهره های دوم تا دوازدهم ستون فقرات سینه اس (توراسیک) در مشخص می شود. اما زمانی که این انحنا افزایش یابد به حدود 50 درجه برسد این قوز از حالت طبیعی خارج شده و به عنوان یک عارضه مورد بررسی قرار می گیرد. به منطور اندازه گیری این زاویه نیاز به انجام رادیوگرافی از ستون فقرات و مراجعه به متخصص می باشد.
علائم و نشانه های قوز :
قوز خفیف ممکن است هیچ علامت یا علامت قابل توجهی ایجاد نکند. اما برخی افراد علاوه بر انحنای غیرطبیعی ستون فقرات، کمر درد و سفتی را نیز تجربه می کنند. در موارد شدید کیفوز شدید می تواند منجر به نقص عصبی و عملکرد غیر طبیعی قلبی ریوی شود.
علل ایجاد قوز:
قوز وضعیتی:
قوز وضعیتی پی‌آمد حالت اندامی نامناسب و ضعیف شدن عضله‌ها و رباط‌های پشت بدن است. قوز کردن و خمیده نشستن و حمل کیف‌های سنگین که باعث کشش عضله‌ها و رباط‌های پشت بدن می‌شود و مهره‌های گردن را از وضعیت طبیعی‌شان خارج می‌کند منجر به ایجاد قوز می‌شود.
شکستگی:
مهره های شکسته یا له شده (شکستگی های فشاری) می توانند منجر به انحنای ستون فقرات شوند. شکستگی های فشاری خفیف اغلب علائم قابل توجهی ایجاد نمی کنند.
پوکی استخوان :
این اختلال نازک شدن استخوان می تواند باعث انحنای ستون فقرات شود، به خصوص اگر ضعیف شدن مهره ها منجر به شکستگی های فشاری شود. پوکی استخوان در زنان مسن و افرادی که برای مدت طولانی کورتیکواستروئید مصرف کرده اند، شایع است.
تخریب دیسک های بین مهره:
دیسک های نرم و دایره ای شکل به عنوان بالشتک بین مهره های ستون فقرات عمل می کنند. با افزایش سن، این دیسک ها خشک و کوچک می شوند که اغلب باعث بدتر شدن کیفوز می شود.
بیماری قوز شوئرمن:
این بیماری که کیفوز شوئرمن نیز نامیده می شود، معمولاً در طول جهش رشدی که قبل از بلوغ رخ می دهد، شروع می شود. پسرها بیشتر از دختران مبتلا می شوند.
نقایص مادرزادی ستون فقرات:
استخوان های ستون فقرات که قبل از تولد به درستی رشد نمی کنند می توانند باعث کیفوز شوند.
سندروم های مادرزادری:
کیفوز در کودکان همچنین می تواند با سندرم های خاصی مانند سندرم اهلرز دانلوس و سندرم مارفان همراه باشد.
بدخیمی ها و درمان بدخیمی: سرطان ستون فقرات می‌تواند مهره‌ها را ضعیف کرده و آنها را مستعد شکستگی‌های فشاری کند. همچنین در سایر سرطان ها، شیمی‌درمانی و درمان‌های سرطان با پرتودرمانی نیز ممکن است.
بیماری های خود ایمنی:
بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان یا روماتیسم ستون فقرات یک بیماری مفصلی پیشرونده، مزمن و خودایمنی است که می تواند باعث تغییری شکل در ستون فقرات و ایجاد قوز شود.
تشخیص قوز :
برای تشخیص میزان انحنا ستون فقرات و تغییر شکل مهره ها نیاز به انجام تصویر برداری با اشعه X (عکس رادیوگرافی) از ستون فقرات می باشد. در موادی که نیاز به جزئیات بیشتر احساس می شود می توان از سی تی اسکن کمک گرفت. همچنین به منظور بررسی علل ایجاد قوز ممکن است نیاز به انجام MRI، سنجش تراکم استخوان و یا انجام نوار عصب نیز باشد.
درمان :
با توجه به شدت قوز و نیز علت ایجاد آن درمان های مختلفی پیشنهاد می شود که باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. درمان های دارویی به منظور کاهش درد و نیز درمان پوکی استخوان کارایی دارند. ورزش های خاص به بهبود انعطاف پذیری ستون فقرات و تسکین کمردرد کمک می کنند.از قوزبند طبی( بریس کیفوز) در برخی از موارد از جمله بیماری شوئرمن در کودکان به منظور جلوگیری از پیشرفت قوز کمر کمک گرفته می شود. ممکن است برای کیفوز شدید که نخاع یا ریشه های عصبی را فشار می دهد، جراحی توصیه شود. فیوژن ستون فقرات رایج ترین روش برای کاهش درجه انحنا است. جراح تکه‌هایی از استخوان را بین مهره‌ها قرار می‌دهد و سپس مهره‌ها را با میله‌های فلزی و پیچ‌ها به هم محکم می‌کند تا زمانی که ستون فقرات در یک موقعیت اصلاح شده با هم بهبود یابد.