آب آوردن زانو واژه ای رایج ، و حاکی از وضعیتی است که مایع اضافه در اطراف مفصل زانو جمع می شود . شایع ترین علت آب آوردن زانو ، آسیب بیش از حد به زانو و برخی از شرایط مانند استئوآرتریت است.
مفصل زانو از اتصال سه استخوان ران و استخوان درشت نی و استخوان نازک نی و سه رباط بزرگ تشکیل شده است. هر طرف مفصل یک مینیسک و یک بافت نرم استخوانی نیز موجود است. مینیسک لغزنده است و باعث تسهیل حرکت و سر خوردن استخوان ها بر روی یکدیگر و حرکت آسان آنها می شود.
مانند اکثر مفاصل ، زانو ها نیز در داخل یک کیسه قرار دارند . این غشا حاوی یک مایع روان کننده می باشد با این حال آسیب یا بیماری می‌تواند باعث ایجاد مایع اضافی در اطراف مفصل شود. نتایج حاصل از آن تورم، درد و محدودیت حرکت می باشد. در موارد شدید ممکن است راه رفتن و یا حتی ایستادن روی زانوی آسیب دیده غیر ممکن باشد.
آب آوردن زانو ، معمولاً به خودی خود خطرناک نیست ، اما می تواند نشانه ای از وضعیت پزشکی جدی تری باشد . علاوه بر این، تورم طولانی مدت می تواند باعث کاهش قدرت عضلات پا شود. این امر به ویژه در افراد مسن خطرناک است .
یکی دیگر از عوارض بالقوه ، کیست بیکر است ، که کیسه پر شده از مایع می باشد که پشت زانو شکل می گیرد. گاهی اوقات این کیست ها به مفصل راه پیدا کرده و پزشک باید آنها را تخلیه کند.
آب آوردن زانو در افرادی که مفاصلشان سائیدگی دارد ، شایع تر است.
آسیب قبلی و چاقی از عوامل زمینه ساز آب آوردن زانو هستد. افرادی که ورزش می کنند یا تمرینات فیزیکی را انجام می دهد نیز ، احتمال بیشتری دارد که آب آوردن زانو را تجربه کنند.
علل آب آوردن زانو
استئوآرتریت ، شایع ترین علت آب آوردن زانو می باشد. آسیب زانو یکی دیگر از علل رایج عفونت یا آب آوردن زانو است.
پیچ خوردگی ، افزایش فشار ، توقف ناگهانی یا ضربه مستقیم به زانو می‌تواند به استخوان ها ، رباط ها و مینیسک ها آسیب برساند و موجب درد و تورم شود.
نکته قابل توجه این است ، که بسیاری از بیماری ها می توانند مشکلات زانو را ایجاد کنند و برخی از آنها ممکن است ریشه در عضو دیگر بدن داشته باشند. این بیماری ها عبارتند از:
| نام بیماری | توضیحات تکمیلی |
| آرتریت روماتوئید | یک وضعیت اتوایمیون است ، که در آن سیستم ایمنی به سلول های بدن حمله می کند. |
| عفونت | بیماریهای سل ، بروسلوز و گونوره می توانند روی زانو تاثیر بگذارند. |
| نقرس | زمانی که سطوح اسید اوریک در خون بالا باشد ، می تواند در مفاصل مانند کریستال شود. |
| بورسیت | تورم کیسه های پر شده از مایع که استخوان زانو را از عضلات و تاندون های مجاور جدا می کند. |
| تومورها | هر دو نوع توده سرطانی و توده های خوش خیم گاهی در زانو نفوذ می کنند. |
علائم آب آوردن زانو
علائمی که ممکن است نشانه آب آوردن زانو باشد عبارتند از:
1-تورم: پوست اطراف زانو نسبت به زانوی دیگر باد کرده به نظر می رسد.
2-سفتی: هنگامی که محدوده حرکتی زانو کاهش می یابد ، زانو به طور کامل خم یا صاف نمی شود. بیمار بسته به علت ممکن است بی ثباتی در زانو، ایجاد صدا از زانو و یا قفل شدن زانو را تجربه کند.
3-درد: درد ، بسته به علت می تواند از خفیف تا شدید باشد.
تورمی که بدون علت ظاهر می شود ممکن است به علت آب آوردن زانو باشد ، علائم اضافی شامل تب ، لرز و قرمزی می باشد.
همچنین تورم ناشی از آب آوردگی مربوط به تومور ممکن است همراه با تب ، درد شبانه و عرق باشد.
خشکی زانو چیست ؟
خشکی زانو زمانی ایجاد می شود که یکسری فضای سینوویال اطراف زانو که ترشح مواد لغزنده ای را انجام می دهد و در سنین بالاتر از ۴۰ سال ویسکوزیته و الاستیسیته مایع داخل زانو کاهش پیدا می کند. بنابراین یکی از عوامل خشکی زانو می تواند در نظر گرفته شود. موارد دیگری که باعث خشکی زانو می شوند شامل شروع آرتروز و التهاباتی که در ناحیه زانو ایجاد می شود و افزایش سن هستند.
یکی از موارد مرسومی که باعث خشکی زانو می شود خشکی صبحگاهی است که بیماران بسیار از آن شاکی بوده و علل و عوامل پاتولوژیک و بیماری را می‌توان در آنها بررسی نمود.
بنابراین به طور کلی خشکی زانو پدیده‌ای است که وابسته به سن بوده و مایع زانو به تدریج غلظت خود را از دست می دهد که به آن اصطلاحاً آب آوردن زانو می گویند و می‌تواند با تزریق هیالورونیک اسید در سنین بالاتر کمی بهبود پیدا نموده و مشکل حل شود.
روش های درمان آب آوردن زانو بدون مراجعه به پزشک
در بعضی مواقع مراجعه به پزشک متخصص امری زمان بر است که در اینگونه مواقع رعایت برخی موارد می تواند به درمان زانو کمک کند. این موارد عبارتند از:
مراقبت در منزل
تورم زانو ناشی از آب آوردن زانو به علت آسیب یا شرایطی که قبلا تشخیص داده شده ممکن است به مراقبت های پزشکی نیاز نداشته باشد و انجام کارهای زیر کافی باشد:
استراحت کردن
سعی کنید راه نرفته یا وزن خود را روی پا قرار ندهید.
استفاده از یخ
یخ را در یک کیسه پلاستیکی ریخته و آن را درون یک حوله قرار دهید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه هر دو تا چهار ساعت آن را به زانو اعمال کنید.
ارتفاع دادن
هنگام نشستن زانوی خود را بلند تر از کمر خود قرار دهید و در هنگام خواب نیز از بالش زیر زانوی خود استفاده کنید تا حدی که زانو را بالاتر از سطح قلب بالا بیاورید.
چه زمانی برای درمان زانو باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر زانو بسیار متورم شده و با مراقبت های خانگی بهبود نیافت و یا اگر متوجه علائم عفونت مانند تب ، قرمزی و حرارت شدید باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
پزشک پس از معاینات فیزیکی و لمس ناحیه زانو و گرفتن شرح حال بیمار ، ممکن است برای تشخیص دقیق تر از آزمایشات تصویربرداری مانند:
رادیوگرافی: برای تشخیص و بررسی استخوان از نظر شکستگی
سونوگرافی: برای تشخیص ناهنجاری ها در استخوانها ، رباط ها و تاندون ها
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): برای تشخیص اختلالات بافت نرم از جمله تاندون ها و رباط ها و غضروف ها استفاده کند.
پزشک همچنین می تواند آسپیراسیون را از طریق بی حس کردن ناحیه و با استفاده از یک سوزن برای بیرون کشیدن مایع داخل زانو و فرستادن آن به آزمایشگاه برای بررسی از نظر حضور خون ، باکتری یا کریستال های اسید اوریک انجام دهد.
نحوه تشخیص مشکلات زانو چگونه است؟
۱- ارزیابی جسمانی:
در مرحله اول، یک پزشک متخصص ارتوپدی وضعیت ظاهری مفصل زانو، علائم بیمار و شرح حال را ارزیابی می‌کند. او ممکن است از شما درخواست کند پاها را به طرفین حرکت دهید یا با لمس زانو، شدت درد را بررسی نماید. در مراحل بعدی، برای تایید تشخیص خود از تکنیک‌های مختلف استفاده می‌کند.
۲- تصاویر پزشکی:
- سونوگرافی: در این آزمایش از امواج صوتی برای تصویربرداری از استخوان و بافت های اطراف مفاصل زانو استفاده می‌شود. پزشک متخصص با تحلیل نتایج، بیماری‌هایی مانند التهاب مفصل، آرتریت و مشکلات رباطی را تایید یا رد می‌کند.
- تصویربرداری CT: این تکنیک نیز از اشعه ایکس استفاده می‌کند. تصاویر CT مقاطع مختلف بدن را نمایش می‌دهند. می‌توانید این مانند برش یک نان ضخیم تصور کنید که از قسمت‌های مختلف آن تصاویر گرفته می‌شود. این تصاویر به پزشک کمک می‌کنند تا ضایعات در سیستم حرکتی مانند استخوانها را تشخیص دهد.
- تصویربرداری MRI: در این آزمایش، از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر بسیار دقیق از اندام‌های داخلی استفاده می‌شود. MRI برای بررسی غضروف‌ها، رباط ها و ساختارهای دیگر مفصلی بسیار مفید و دقیق است.
درمان آب آوردن زانو
درمان های ارائه شده شامل درمان هایی است که باعث کاهش تورم و کاهش درد و بهبود و افزایش عملکرد بیمار در هر زمینه ای می شود.
درمان های رایج عبارتند از:
استفاده از داروهاکورتیکواستروئیدها داروهای قدرتمندی هستند که با التهاب مزمن مبارزه می‌کنند ، آنها می‌توانند به صورت خوراکی یا تزریق داخل مفصل مورد استفاده قرار گیرند.
درمان با داروها
استفاده از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) ، داروهای استروئیدی مثل پردنیزولون ، داروهای ضد روماتیسمی و داروهای ضد آلرژی می توانند علائم التهاب و آب آوردن زانو را کاهش دهند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی ، شامل انجام تمریناتی برای بهبود قدرت و دامنه حرکت است. فیزیوتراپ ممکن است درمان هایی مانند تراشه ، یخ زدگی یا اولتراسوند را برای ترویج بهبودی انجام دهد.
Arthrocentesis
در این درمان پزشک با استفاده از سوزن مایع را از زانو خارج می کند ، این کار موجب می شود درد و فشار کاهش یابد.
آرتروسکوپی
در این روش پزشک یک آرتروسکوپ ( لوله انعطاف پذیر با یک دوربین در انتهای آن) را وارد زانو می کند تا از طریق لوله ، آسیب به غضروف را ترمیم یا بافت شل را از بین ببرد.
تعویض مفصل زانو
در موارد استئوآرتریت شدید، مفصل زانو می تواند با پروتز های مصنوعی جایگزین شود تا درد کاهش یافته وعملکرد بهبود یابد.
ورزش درمانی
تمرینات ورزشی می‌توانند عضلات زانو را تقویت کرده و به کاهش درد و تورم در این منطقه کمک کنند. اما برای انجام این تمرینات، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
درمان خانگی آب آوردن زانو
آب‌آوردن زانو (یا چرخش زانو) یک مشکل متداول در زانوها است و ممکن است به علت فشار یا جابه‌جایی نادرست نسبت به مفصل زانویی ایجاد شود. درمان خانگی می‌تواند در بهبود این مشکل کمک کند، اما در موارد شدید توصیه می‌شود به پزشک متخصص مراجعه کنید. در زیر چند روش خانگی برای کمک به آب‌آوردن زانو آمده است:
- استراحت: در صورتی که زانو خود را مجروح کرده‌اید، باید به آن استراحت دهید. جلوگیری از فعالیت‌هایی که ممکن است فشار اضافی به زانو وارد کنند، مهم است.
- یخ‌زدایی: قرار دادن یخ در منطقه آسیب دیده به مدت 15-20 دقیقه هر 2 تا 3 ساعت می‌تواند به تخفیف درد و التهاب کمک کند.
- فشار و بسته‌بندی: برای پایین آوردن تورم و پشتیبانی از زانو می‌توانید بسته‌بندی یا بانداژ استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که بیش از حد تنگ نباشد تا جریان خون محدود نشود.
- ارتقاء ارتفاع: زمانی که می‌خواهید نشسته باشید یا خوابیده باشید، پاها و زانوها را بالا بگیرید. این کار به تخفیف فشار اضافی به زانو کمک می‌کند.
- فیزیوتراپی: تمرینات تقویتی و کششی توسط یک فیزیوتراپیست ممکن است به بهبود قوی‌تر کردن عضلات مختلف مرتبط با زانو کمک کند.
- ضدالتهاب‌ها: مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن به تخفیف درد و التهاب کمک می‌کند. اما قبل از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید.
- تغذیه و ویتامین‌ها: مصرف مواد مغذی مفید مثل ویتامین C و دیگر مکمل‌های غذایی ممکن است به بهبود فرآیند التهابی و بازسازی بافت‌ها کمک کند.
توجه داشته باشید که اگر مشکل زانویی شما شدید باشد یا به مدت طولانی ادامه داشته باشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. او می‌تواند تشخیص دقیق‌تری ارائه دهد و درمان مناسبی توصیه کند. همچنین، درمان‌های حرفه‌ای مانند فیزیوتراپی و جراحی ممکن است در برخی موارد لازم باشند.
برای سفارش و تعویض مفصل زانو با پروتز آمریکایی می توانید با همکاران ما تماس حاصل نمایید.
سوالات متدوال
در ادامه به برخی از سوالات رایج در خصوص آب آوردن زانو و نحوه درمان آن پاسخ خواهیم داد:
1-تخلیه آب زانو دارای عوارض است؟
عوارض تخلیه آب زانو می‌توانند شامل التهاب، عفونت، خونریزی و تورم مجدد باشند.
2-با کشیدن آب زانو می توان گفت درمان قطعی انجام شده است؟
کشیدن آب زانو ممکن است به کاهش تورم و درد منجر شود، اما درمان قطعی نیاز به تشخیص دقیق و درمان توسط یک پزشک دارد.
3-چه مواردی باعث ورم و آب آوردن زانو خواهد شد؟
فاکتورهایی مانند آسیب قبلی به زانو، چاقی، فعالیت‌های ورزشی متعدد و بیش‌فشاری بر زانو می‌توانند ریسک ورم و آب آوردن زانو را افزایش دهند.
4-آیا آب آوردن زانو خطرناک است؟
آب آوردن زانو ممکن است خطرناک باشد اگر به مشکلات جدی تبدیل شود، بنابراین بهتر است به مشورت پزشکی تاخته شود.
5-آیا درمان خانگی آب آوردن زانو امکان دارد؟
برای درمان خانگی آب آوردن زانو، استفاده از یخ، استراحت، و برخی تمرینات توسط پزشک ممکن است مفید باشد، اما مشورت پزشکی اساسی است.
