آب آوردن زانو چیست و چه علائم هشدار دهنده ای دارد؟

آب آوردن زانو واژه ای رایج ، و حاکی از وضعیتی است که مایع اضافه در اطراف مفصل زانو جمع می شود . شایع ترین علت آب آوردن زانو ، آسیب بیش از حد به زانو و برخی از شرایط مانند استئوآرتریت است.
مفصل زانو از اتصال سه استخوان ران و استخوان درشت نی و استخوان نازک نی و سه رباط بزرگ تشکیل شده است. هر طرف مفصل یک مینیسک و یک بافت نرم استخوانی نیز موجود است. مینیسک لغزنده است و باعث تسهیل حرکت و سر خوردن استخوان ها بر روی یکدیگر و حرکت آسان آنها می شود.
مانند اکثر مفاصل ، زانو ها نیز در داخل یک کیسه قرار دارند . این غشا حاوی یک مایع روان کننده می باشد با این حال آسیب یا بیماری می‌تواند باعث ایجاد مایع اضافی در اطراف مفصل شود. نتایج حاصل از آن تورم، درد و محدودیت حرکت می باشد. در موارد شدید ممکن است راه رفتن و یا حتی ایستادن روی زانوی آسیب دیده غیر ممکن باشد.
آب آوردن زانو ، معمولاً به خودی خود خطرناک نیست ، اما می تواند نشانه ای از وضعیت پزشکی جدی تری باشد . علاوه بر این، تورم طولانی مدت می تواند باعث کاهش قدرت عضلات پا شود. این امر به ویژه در افراد مسن خطرناک است .

یکی دیگر از عوارض بالقوه ، کیست بیکر است ، که کیسه پر شده از مایع می باشد که پشت زانو شکل می گیرد. گاهی اوقات این کیست ها به مفصل راه پیدا کرده و پزشک باید آنها را تخلیه کند.
آب آوردن زانو در افرادی که مفاصلشان سائیدگی دارد ، شایع تر است.
آسیب قبلی و چاقی از عوامل زمینه ساز آب آوردن زانو هستد. افرادی که ورزش می کنند یا تمرینات فیزیکی را انجام می دهد نیز ، احتمال بیشتری دارد که آب آوردن زانو را تجربه کنند.

علل آب آوردن زانو

استئوآرتریت ، شایع‌ترین علت آب آوردن زانو می باشد
آسیب زانو یکی دیگر از علل رایج عفونت یا آب آوردن زانو است.
پیچ خوردگی ، افزایش فشار ، توقف ناگهانی یا ضربه مستقیم به زانو می‌تواند به استخوان ها ، رباط ها و مینیسک ها آسیب برساند و موجب درد و تورم شود.
نکته قابل توجه این است ، که بسیاری از بیماری ها می توانند مشکلات زانو را ایجاد کنند و برخی از آنها ممکن است ریشه در عضو دیگر بدن داشته باشند. این بیماری ها عبارتند از:

– آرتریت روماتوئید
یک وضعیت اتوایمیون است ، که در آن سیستم ایمنی به سلول های بدن حمله می کند.

– عفونت
بیماریهای سل ، بروسلوز و گونوره می توانند روی زانو تاثیر بگذارند.

– نقرس
زمانی که سطوح اسید اوریک در خون بیش از حد بالا باشد ، می تواند در مفاصل مانند کریستال شود.

– بورسیت
تورم کیسه های کوچک و پر شده از مایع که استخوان زانو را از عضلات و تاندون های مجاور جدا می کند.

– تومورها
هر دو نوع توده سرطانی و توده های خوش خیم گاهی در زانو نفوذ می کنند.

علائم آب آوردن زانو

علائمی که ممکن است نشانه آب آوردن زانو باشد عبارتند از:

– تورم
پوست اطراف زانو نسبت به زانوی دیگر باد کرده به نظر می رسد.

– سفتی
هنگامی که محدوده حرکتی زانو کاهش می یابد ، زانو به طور کامل خم یا صاف نمی شود. بیمار بسته به علت ممکن است بی ثباتی در زانو، ایجاد صدا از زانو و یا قفل شدن زانو را تجربه کند.

– درد
درد ، بسته به علت می تواند از خفیف تا شدید باشد.

تورمی که بدون علت ظاهر می شود ممکن است به علت آب آوردن زانو باشد ، علائم اضافی شامل تب ، لرز و قرمزی می باشد.
تورم ناشی از آب آوردگی مربوط به تومور ممکن است همراه با تب ، درد شبانه و عرق باشد.

خشکی زانو چیست ؟

خشکی زانو زمانی ایجاد می شود که یکسری فضای سینوویال اطراف زانو که ترشح مواد لغزنده ای را انجام می دهد و در سنین بالاتر از ۴۰ سال ویسکوزیته و الاستیسیته مایع داخل زانو کاهش پیدا می کند. بنابراین یکی از عوامل خشکی زانو می تواند در نظر گرفته شود. موارد دیگری که باعث خشکی زانو می شوند شامل شروع آرتروز و التهاباتی که در ناحیه زانو ایجاد می شود و افزایش سن هستند.
یکی از موارد مرسومی که باعث خشکی زانو می شود خشکی صبحگاهی است که بیماران بسیار از آن شاکی بوده و علل و عوامل پاتولوژیک و بیماری را می‌توان در آنها بررسی نمود.
بنابراین به طور کلی خشکی زانو پدیده‌ای است که وابسته به سن بوده و مایع زانو به تدریج غلظت خود را از دست می دهد که به آن اصطلاحاً آب آوردن زانو می گویند و می‌تواند با تزریق هیالورونیک اسید در سنین بالاتر کمی بهبود پیدا نموده و مشکل حل شود.

مراقبت در منزل

تورم زانو ناشی از آب آوردن زانو به علت آسیب یا شرایطی که قبلا تشخیص داده شده ممکن است به مراقبت های پزشکی نیاز نداشته باشد و انجام کارهای زیر کافی باشد:

– استراحت کردن
سعی کنید راه نرفته یا وزن خود را روی پا قرار ندهید.

– استفاده از یخ
یخ را در یک کیسه پلاستیکی ریخته و آن را درون یک حوله قرار دهید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه هر دو تا چهار ساعت آن را به زانو اعمال کنید.

– ارتفاع دادن
هنگام نشستن زانوی خود را بلند تر از کمر خود قرار دهید و در هنگام خواب نیز از بالش زیر زانوی خود استفاده کنید تا حدی که زانو را بالاتر از سطح قلب بالا بیاورید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر زانو بسیار متورم شده و با مراقبت های خانگی بهبود نیافت و یا اگر متوجه علائم عفونت مانند تب ، قرمزی و حرارت شدید باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
پزشک پس از معاینات فیزیکی و لمس ناحیه زانو و گرفتن شرح حال بیمار ، ممکن است برای تشخیص دقیق تر از آزمایشات تصویربرداری مانند:

– رادیوگرافی : برای تشخیص و بررسی استخوان از نظر شکستگی
-سونوگرافی: برای تشخیص ناهنجاری ها در استخوانها ، رباط ها و تاندون ها
– تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): برای تشخیص اختلالات بافت نرم از جمله تاندون ها و رباط ها و غضروف ها استفاده کند.
پزشک همچنین می تواند آسپیراسیون را از طریق بی حس کردن ناحیه و با استفاده از یک سوزن برای بیرون کشیدن مایع داخل زانو و فرستادن آن به آزمایشگاه برای بررسی از نظر حضور خون ، باکتری یا کریستال های اسید اوریک انجام دهد.

درمان آب آوردن زانو

درمان های ارائه شده شامل درمان هایی است که باعث کاهش تورم و کاهش درد و بهبود و افزایش عملکرد بیمار در هر زمینه ای می شود.

درمان های رایج عبارتند از:

داروها
کورتیکواستروئیدها داروهای قدرتمندی هستند که با التهاب مزمن مبارزه می‌کنند ، آنها می‌توانند به صورت خوراکی یا تزریق داخل مفصل مورد استفاده قرار گیرند.

فیزیوتراپی
فیزیوتراپی ، شامل انجام تمریناتی برای بهبود قدرت و دامنه حرکت است. فیزیوتراپ ممکن است درمان هایی مانند تراشه ، یخ زدگی یا اولتراسوند را برای ترویج بهبودی انجام دهد.

Arthrocentesis
در این درمان پزشک با استفاده از سوزن مایع را از زانو خارج می کند ، این کار موجب می شود درد و فشار کاهش یابد.

آرتروسکوپی
در این روش پزشک یک آرتروسکوپ ( لوله انعطاف پذیر با یک دوربین در انتهای آن) را وارد زانو می کند تا از طریق لوله ، آسیب به غضروف را  ترمیم یا بافت شل را از بین ببرد.

تعویض مفصل زانو
در موارد استئوآرتریت شدید، مفصل زانو می تواند با پروتز های مصنوعی جایگزین شود تا درد کاهش یافته وعملکرد بهبود یابد.
منبع