همه چیز درباره مینیسک زانو

مینیسک ها بافت های شبه غضروفی ولی به مراتب محکم تر و با خواصیت ارتجاعی زیاد هستند که بین استخوان ها قرار می گیرند. هر زانو دو مینیسک (داخلی و خارجی) دارد که بین دو استخوان اصلی تشکیل دهنده مفصل زانو (ستخوان ران و ساق) قرار گرفته اند.

پارگی مینیسک زانو

پارگی مینیسک زانو یک آسیب متداول در زانو است که معمولاً به دلیل فعالیت‌های ورزشی یا حرکات ناگهانی ایجاد می‌شود. مینیسک‌ها، دو عنصر غضروفی به شکل C در هر مفصل زانو، بین استخوان ران و درشت نی، واقع شده‌اند. این غضروف‌ها وظیفه فراهم کردن استحکام و استقرار در مفصل زانو را دارند و به عنوان بالشتک‌های نرم در عملکرد زانوی انسانی عمل می‌کنند.

پارگی مینیسک زانو زمانی رخ می‌دهد که یک یا هر دو مینیسک به صورت جزئی یا کامل پاره شوند. این ممکن است به دلیل حرکات ناگهانی یا فشار شدید به زانو اتفاق بیفتد، به عنوان مثال در ورزش‌هایی که نیاز به چرخش زانو با سرعت بالا دارند.

علائم پارگی مینیسک شامل درد، تورم، سفتی در ناحیه زانو، ممکن است احساس انسداد در حرکت زانو و مشکل در کشیدن کامل زانو باشد. تشخیص نهایی و درمان به دقت بیشتری نیاز دارد و ممکن است از مطالعات تصویری مانند آنژیوگرافی، اسکن‌های MRI، یا آرتروسکوپی برای بررسی دقیقتر موضوع استفاده شود.

درمان پارگی مینیسک ممکن است شامل استراحت، استفاده از یخ، فیزیوتراپی، داروها، یا در موارد شدیدتر، جراحی باشد. تصمیم نهایی در مورد نوع درمان معمولاً توسط پزشک متخصص ارتوپد گرفته می‌شود.

علت پارگی مینیسک زانو :

آسیب های منیسک احتمالا شایع ترین آسیب های زانو هستند. پارگی منیسک گاهی اوقات به تروما مربوط می شود، اما ضربه قابل توجهی لازم نیست. چرخش ناگهانی یا چمباتمه زدن مکرر می تواند منیسک را پاره کند. با افزایش سن، قدرت مینیسک ها کاهش یافته و احتمال آسیب بالا می رود. وجود آرتروز زانو نیز از علل مستعد کننده آسیب به مینسک می باشد. با توجه به نوع و شدت آسیب دیدگی های مینیسک طبقه بندی می شوند.

علائم پارگی مینیسک زانو :

در آسیب منیسک، درد حاد در خط مفصل ممکن است ایجاد شود. تورم مفصل به تدریج طی چند ساعت ایجاد می شود. بیماران مبتلا به پارگی های محیطی منیسک تورم مفصل گهگاه به سرعت (در چند دقیقه)، ثانویه به خونریزی داخل مفصل( همارتروز) به دلیل پارگی عروق یک سوم خارجی مینیسک ایجاد می شود.
قفل شدن زانو یک علامت رایج پس از ایجاد ضایعه منیسک است که معمولاً در زاویه بین 20 تا 45 درجه مفصل زانو ایجاد می شود. از دیگر عوارض پارگی مینیسک احساس ناپایداری زانو می باشد. همچنین در آسیب های مینیسک ممکن است قطعه ای از مینیسک آسیب دیده جدا شده و در مفصل زانو گیر کند و باعث احساس خالی کردن و ناپایداری مفصل شود.

انواع پارگی مینیسک زانو

پارگی مینیسک زانو می‌تواند به انواع مختلفی تقسیم شود، که هرکدام خصوصیات و علائم متفاوتی دارند. برخی از انواع رایج پارگی مینیسک زانو عبارتند از:

1. پارگی مینیسک عرضی (Radial Tear):
– پارگی از وسط مینیسک به لبه خارجی یا داخلی، به شکل خطی یا شعاعی.

2. پارگی مینیسک خارجی (Lateral Meniscus Tear):
– آسیب به مینیسک در ناحیه خارجی زانو، ممکن است ناشی از چرخش زانو به سمت خارج باشد.

3. پارگی مینیسک داخلی (Medial Meniscus Tear):
– آسیب به مینیسک در ناحیه داخلی زانو، ممکن است ناشی از چرخش زانو به داخل باشد.

4. پارگی مینیسک عمیق (Bucket Handle Tear):
– یک قطعه بزرگ از مینیسک به شکل یک دسته سطل که می‌تواند به لبه مفصل افتاده و حرکت زانو را محدود کند.

5. پارگی مینیسک آویزان (Flap Tear):
– یک قطعه کوچک از مینیسک که ممکن است به شکل یک پرچم آویزان باشد.

6. پارگی مینیسک پویا (Wrisberg Type):
– پارگی در ناحیه پوپیل (popliteal) که ممکن است به خطاهای تشخیصی منجر شود.

7. پارگی مینیسک پوستواکر (Parrot-Beak Tear):
– آسیب به مینیسک که شکل یک پیشانی پرتوی کبوتر دارد.

هرکدام از این انواع پارگی ممکن است نیاز به تشخیص دقیق و درمان مناسب داشته باشند. پزشک متخصص ارتوپد بر اساس نوع و شدت آسیب، راهکارهای درمانی مناسب را تعیین می‌کند.

مقاله پیشنهادی: درد مچ پا ناشی (قوزک پا) از چیست؟

تشخیص پارگی مینیسک:

پارگی منیسک اغلب در طول معاینه فیزیکی قابل شناسایی است. پزشک شما ممکن است زانو و پای شما را در موقعیت‌های مختلف حرکت دهد، راه رفتن شما را تماشا کند و از شما بخواهد که برای کمک به تشخیص علت علائم و نشانه‌های شما چمباتمه بزنید.
آرتروسکوپی زانو استاندارد اصلی برای تشخیص پارگی منیسک است.تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) معیار اصلی برای مطالعات تصویربرداری پاتولوژی منیسک و کلیه اختلالات داخل مفصلی است. MRI به تأیید تشخیص کمک می کند و اطلاعات بیشتری در مورد وضعیت رباط ها و غضروف مفصلی ارائه می دهد.

درمان:

اکثر پارگی های منیسک بدون مداخلات درمانی بهبود نمی یابند. اگر درمان محافظه کارانه (غیرجراحی) به بیمار اجازه ندهد که فعالیت های مورد نظر، شغل یا یک ورزش را از سر بگیرد، درمان جراحی در نظر گرفته می شود. درمان جراحی پارگی های علامت دار منیسک توصیه می شود زیرا پارگی های درمان نشده ممکن است بزرگ شوند و غضروف مفصلی را ساییده و منجر به آرتریت شود.

فیزیوتراپی:

سه برنامه اصلی در توانبخشی ترمیم منیسک عبارتند از: حرکت زانو، تحمل وزن و بازگشت به ورزش. اهداف برنامه فیزیوتراپی به حداقل رساندن تورم مفصل، عادی سازی راه رفتن، عادی سازی محدوده حرکت مفصل زانو بدون درد، جلوگیری از آتروفی عضلانی، حفظ حس عمقی و حفظ آمادگی قلبی عروقی است. با توجه به شرایط بیمار و نوع و شدت آسیب برنامه فیزیوتراپی و توان بخشی مناسبی برای بیماران انتخاب می شود. کرایوتراپی و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) نقش بسیار مهمی در مدیریت غیر جراحی آسیب منیسک دارند.

جراحی:

اگر علیرغم درمان توانبخشی زانوی شما همچنان دردناک است یا اگر زانوی شما قفل می شود به معنای عدم موفقیت درمان های حمایتی و محافظه کارانه است که در این صورت درمان جراجی توصیه می شود. جراحی میسنیسک روش ها مختلفی دارد که به برخی از آن ها اشاره میکنیم. انتخاب روش جراحی با توجه به شرایط بیمار و میزان آسیب به صلاحدید پزشک معالج خواهد بود:

– منیسککتومی نسبی (Partial meniscectomy) – درمان انتخابی برای پارگی‌های قسمت بدون عروق منیسک یا پارگی‌های پیچیده که قابل ترمیم نیستند.
– ترمیم منیسک (Meniscal repair) – برای پارگی هایی که در ناحیه عروقی رخ می ، طولانی تر از 1 سانتی متر است، پارگی ریشه (root tears)، بیش از 50 درصد ضخامت منیسک را شامل می شود و برای انجام آرتروسکوپی ناپایدار هستند
– در موارد منیسککتومی کامل یا ساب توتال قبلی، پیوند منیسک – یک روش نسبتاً جدید که نتایج طولانی مدت آن هنوز به وضوح مشخص نشده است.

آیا امکان پیشگیری از پارگی مینیسک زانو وجود دارد؟

بله، امکاناتی برای پیشگیری از پارگی مینیسک زانو وجود دارد. در ادامه تعدادی از راهکارهای پیشگیری از آسیب به مینیسک زانو آورده شده است:

1. تقویت عضلات پا: افزایش قدرت عضلات پا، به ویژه عضلات چهارسر خود ران و عضلات پشت زانو، می‌تواند زانو را در برابر ضربه‌ها و فشارهای ناگهانی محافظت کند.

2. آموزش حرکات صحیح: آموزش و تمرین به حرکات صحیح و تکنیک‌های درست در ورزش‌ها، به ویژه در ورزش‌هایی که نیازمند چرخش زانو است، می‌تواند خطر آسیب به مینیسک را کاهش دهد.

3. استفاده از تجهیزات حفاظتی: در ورزش‌های خطرناک، مانند ورزش‌های تماسی، استفاده از تجهیزات حفاظتی مانند پوشاک و کفش مناسب می‌تواند به حفاظت از زانو کمک کند.
4. اجتناب از حرکات خطرناک: اجتناب از حرکات ناگهانی، چرخش‌های سریع، و ورزش‌های با احتمال آسیب‌دهی بالا می‌تواند خطر پارگی مینیسک زانو را کاهش دهد.
5. استراحت و بهبود استراحت: به اندازه کافی استراحت کردن بعد از ورزش و فعالیت‌های فیزیکی می‌تواند به بازسازی بافت‌ها کمک کرده و خطر آسیب کمتر شود.
6. تمرینات افزایش تعادل: تمریناتی که به افزایش تعادل و استحکام عضلاتی در سطوح مختلف تنه می‌پردازند، می‌توانند به استحکام و پایداری زانو کمک کنند.
7. کنترل وزن: حفظ وزن سالم و مناسب، فشار اضافی بر زانو را کاهش داده و خطر آسیب به مینیسک‌ها را کاهش می‌دهد.

مهمترین نکته این است که قبل از شروع هر برنامه ورزشی یا فعالیت بدنی، مشورت با پزشک یا متخصص فیزیوتراپی برای ارزیابی فیزیکی و دریافت راهنمایی مناسب از اهمیت بسیاری برخوردار است.

مقاله پیشنهادی: راهنمای کامل عمل تعویض مفصل زانو

انواع راه‌های درمان پارگی مینیسک که باید بدانید

راه‌های درمان پارگی مینیسک زانو بستگی به نوع و شدت آسیب، علائم بیمار، و وضعیت فیزیکی فرد دارد. درمان ممکن است شامل روش‌های غیرجراحی و یا جراحی باشد. در زیر، چند روش معمول درمان پارگی مینیسک زانو آورده شده است:

 روش‌های غیرجراحی:

1. استراحت: استراحت و اجتناب از فعالیت‌هایی که ممکن است به زانو ضربه وارد کنند، به بازسازی بافت‌ها کمک می‌کند.

2. استفاده از یخ: قرار دادن یخ بر روی منطقه زانو به مدت 15-20 دقیقه به تعداد 3-4 بار در روز، می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.

3. فیزیوتراپی: تمرینات و فعالیت‌های فیزیکی تحت نظر یک فیزیوتراپیست برای تقویت عضلات پیرامون زانو و بهبود حرکت مفصل.

4. مصرف داروها: مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند ایبوپروفن، می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
5. تزریق کورتیکواستروئیدها: تزریق مواد کورتیکواستروئیدی ممکن است در مواردی که به داروها پاسخ نمی‌دهند، به کنترل التهاب و درد کمک کند.

روش‌های جراحی:

1. آرتروسکوپی: در این روش، از یک دستگاه آرتروسکوپ (یک لوله نازک با دوربین) برای تصحیح آسیب به مینیسک استفاده می‌شود.
2. پارسینتز (Lavage) زانو: این روش ممکن است به عنوان بخشی از جراحی آرتروسکوپی انجام شود و به پاکسازی مفصل زانو از مواد غیرضروری کمک می‌کند.
3. خارج کردن قطعه مینیسک آسیب‌دیده: در مواردی که مینیسک قابل ترمیم نیست، جراح ممکن است بخشی از آن را حذف کند.
4. تزریق مواد تحریک‌کننده به مفصل: در برخی موارد، تزریق موادی که به بافت‌های آسیب‌دیده کمک به بازسازی می‌کنند، انجام می‌شود.
5. جراحی ترمیم مینیسک: در برخی موارد، جراحی ترمیم مینیسک با استفاده از دیگر تکنیک‌ها مانند خیاطه یا استفاده از ضایعات مینیسک (مانند پلاگ‌های مینیسک) امکان‌پذیر است.

تصمیم در مورد روش درمانی مناسب باید توسط پزشک متخصص ارتوپد بر اساس نوع پارگی، میزان آسیب، و وضعیت فیزیکی بیمار گرفته شود.

برای سفارش و تعویض مفصل زانو با پروتز آمریکایی می توانید با همکاران ما تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول

مینیسک چیست؟

مینیسک یک قطعه C شکل از جنس غضروف در مفصل زانو است که به عنوان یک بالشتک بین استخوان ران و درشت نی عمل می‌کند.

پارگی مینیسک زانو چه علائمی دارد؟

علائم پارگی مینیسک شامل درد، تورم، مشکل در حرکت دادن زانو، احساس ناتوانی در حمل وزن، و قفل شدن یا گرفتگی زانو می‌شوند.

آیا امکان پیشگیری از پارگی مینیسک وجود دارد؟

بله، تقویت عضلات پا، آموزش حرکات صحیح، استفاده از تجهیزات حفاظتی، اجتناب از حرکات خطرناک، و کنترل وزن اقداماتی هستند که می‌توانند از پارگی مینیسک پیشگیری کنند.

چگونه پارگی مینیسک زانو درمان می‌شود؟

درمان ممکن است شامل استراحت، استفاده از یخ، فیزیوتراپی، مصرف داروها، و در موارد شدیدتر جراحی از جمله آرتروسکوپی و ترمیم مینیسک باشد.

آیا جراحی همیشه لازم است؟

نه، در موارد خفیف تا متوسط، اکثر موارد پارگی مینیسک با روش‌های غیرجراحی بهبود پیدا می‌کنند و جراحی فقط در موارد شدید یا غیرقابل ترمیم ممکن است لازم باشد.

منبع: Medscape – mayoclinic